Waarom is dimmen van LED verlichting zo moeilijk?

Het perfect dimmen van LED verlichting is een hele kunst als je niet weet waar je moet beginnen. Het kan een groot raadsel zijn waarom de ene LED lamp of spot goed dimt en de andere niet. Of waarom de LED lamp gaat flikkeren als je hem op een bepaalde stand zet.

Bij een gloeilamp of halogeenspot had je hier nooit last van. Alles wat de dimmer doet is de stroomtoevoer als het ware ‘dichtknijpen’. Het gloeidraad wordt minder heet en zal dus minder fel branden. Bij LED verlichting werkt dit net even anders.

Een LED lamp werkt altijd met een transformator. Een transformator zet 230V om in bijvoorbeeld 12V of 24V. Bij sommige LED spots heb je een losse transformator nodig en bij andere LED lamp is de transformator ingebouwd in de lampfitting.

Om de LED lamp perfect te laten dimmen, moet de transformator dus van goede kwaliteit zijn. Daarnaast moet de LED lamp een goede match zijn met de LED dimmer.

Er zijn LED lampen of spots die zo goed ontwikkeld zijn, dat ze met bijna iedere dimmer goed kunnen dimmen. Daarnaast heb je ook LED dimmers die bijna iedere LED spot goed kan dimmen. De ID200W-MKII van ION industries is bijvoorbeeld zo’n dimmer. Waar de meeste LED dimmers één instelfunctie hebben, heeft deze er drie! Je leest hier alles over in: Beste Universele LED Dimmer 2022.

De LED lamp dimt niet goed

Iedere LED lamp (met name de transformator) heeft een ander ‘dimbereik’. Ook de hoeveelheid LED lampen die zijn aangesloten op een dimmer, kan invloed hebben op het dimmen.

Verkeerde LED lampen

Het komt vaak voor dat ik bij een klant aankom en dat het blijkt dat LED lamp simpelweg niet dimbaar is. Maar zelfs als de LED lamp wel dimbaar is, kan het zijn dat hij niet goed dimt. Meestal is dit dan een verouderde LED lamp of een LED lamp met een goedkopere transformator. Een veilige keuze is om een LED lamp te nemen van een goed merk zoals Philips.

Het dimbereik van je oude dimmer

Mocht je bijvoorbeeld je oude halogeen dimmer gebruiken, zal je merken dat hij moeite heeft met de laatste 10%-20%. Dit komt omdat de dimmer bijvoorbeeld een bereik heeft tussen de 20W en 500W. Je hebt dus 4 LED lampen nodig van 5W om de lampen ‘redelijk’ te kunnen dimmen.

Een LED dimmer zoals de ID200W-MKII, heeft een bereik van 0,3W tot 200W. Je kunt dus zelfs de zuinigste LED lamp, perfect dimmen.

Gebruik een goede LED dimmer

LED’s werken op veel lagere wattages dan halogeen- of gloeilampen en het finetunen daarvan is technisch gezien nogal een uitdaging. Een LED lamp van 8W vraagt om een andere hoeveelheid stroom om zacht te kunnen branden dan bijvoorbeeld 5 spotjes van 5W.

Bij een LED dimmer wordt dit opgelost door de ‘minimal’ functie. Dit is een stelschroefje waarmee je zelf kunt bepalen hoe zacht de LED lamp moet branden in de laagste stand. Hieronder beschrijf ik hoe je deze het beste in kunt stellen.

Instellen van de ‘minimal’ functie op een LED dimmer:

Hoe stel je de ‘minimal’ stelschroef in op een LED dimmer?

  1. Zet het licht aan

    Schakel de LED dimmer aan zodat de LED verlichting gaat branden.

  2. LED verlichting dimmen

    Zet de LED dimmer in de laagste stand.

  3. Stelschroef ‘min’ op laagste stand

    Draai de ‘min’ stelschroef helemaal naar links. Als het goed is de LED verlichting nu volledig uit.

  4. Minimale dimstand instellen

    Draai de ‘min’ stelschroef langzaam naar rechts tot de LED lampen aanspringen.

    Als je tevreden bent met de lichtsterkte, dan ben je klaar met instellen. Wil je hem toch iets zachter laten branden, ga dan door naar stap 5.

  5. Finetunen

    Draai de ‘min’ stelschroef langzaam naar links om de LED lampen zo zacht mogelijk te laten branden.

    Herhaal stap 4 en 5 tot je tevreden bent met het resultaat.

    Let op: als je het licht aanzet terwijl de dimmer in de laagste stand staat, kan het even duren voordat het licht aanspringt. Lees hieronder verder hoe je dat op kunt lossen.

Aanspringen van de LED-lamp heeft vertraging

Als je de ‘minimal’ stelschroef zo hebt ingesteld dat de LED verlichting nog maar voor 1%-5% brandt… ontstaat er een nieuwe uitdaging.

Je hebt de lampen lekker zacht gedimd tijdens het kijken van een filmpje en na afloop zet je de lampen uit. Volgende dag wil je de lampen weer aanzetten, maar het duurt 3-5 seconden voordat ze aanspringen.

Het verhaal over leeggelopen condensatoren zal ik overslaan, maar het komt erop neer dat de dimmer op zijn laagste stand niet genoeg power heeft om de lampen direct aan te zetten.

De oplossing bij gewone LED dimmers

Oplossing 1: Dit kun je bijvoorbeeld voorkomen door te zorgen dat de dimmer niet in de laagste stand staat. Echter, iemand die dit niet weet, zal zich afvragen waarom de verlichting het niet goed doet.

Oplossing 2: Een andere optie is om ‘stap 5’ (finetunen) van het voorgaande stappenplan over te slaan. De verlichting zal dan altijd genoeg power krijgen om aan te springen. Het nadeel is echter dat je nooit lager kunt dimmen dan bijvoorbeeld 20%.

De beste oplossing (professionele dimmer)

Oplossing 3: Oplossing 1 en 2 hebben dus voor- en nadelen, maar liefst heb je natuurlijk alleen de voordelen. Dimmers als de ID200W-MKII van ION Industries hebben daar een extra ‘boost’ stelschroef voor.

Deze boost functie geeft een soort van ‘kickstart’ aan de LED verlichting. Deze stel je zo in dat hij net genoeg power geeft om de LED verlichting direct aan te laten springen. Het optimaal instellen van de ‘boost’ functie doe je als volgt.

Instellen van de ‘boost’ functie:

Hoe stel je de ‘boost’ stelschroef in op de LED dimmer?

  1. Stel de ‘min’ stelschroef in

    Zet de dimmer in de laagste stand en zorg met ‘min’ stelschroef dat de LED verlichting zo zacht mogelijk brandt. Zoals in het vorige stappenplan.

  2. LED dimmer in laagste stand

    Zet de LED dimmer in de laagste dimstand.

  3. LED dimmer uit en wacht

    Schakel de LED dimmer uit en wacht 10 seconden. De transformatoren hebben tijd nodig om helemaal leeg te lopen.

  4. Stel de ‘boost’ stelschroef in

    Draai de ‘boost’ stelschroef helemaal naar links (minimale stand) en draai hem ongeveer 1mm naar rechts.

  5. LED dimmer aan

    Schakel de LED dimmer aan. Als de verlichting niet direct aanspringt, herhaal stap 3, 4 en 5.

  6. Finetunen

    Als je bij het inschakelen van de dimmer een korte felle flits ziet bij de LED verlichting, dan is de ‘boost’ stelschroef te ver naar rechts gedraaid.

    Herhaal stap 3, 4 en 5, maar deze keer draai je de ‘boost’ stelschroef naar links in plaats van naar rechts. Herhaal dit tot hij netjes aanspringt.

LED-lampen flikkeren

Het flikkeren van LED lampen kan verschillende oorzaken hebben.

Het komt vaak voor als je verschillende merken LED verlichting en/of transformatoren door elkaar heen gebruikt op 1 dimmer.

De 3 oplossingen

Oplossing 1: Ga na of je LED lampen of spots daadwerkelijk dimbaar zijn. Dit is waarschijnlijk de voorkomendste fout 😉

Oplossing 2: Als je meerdere LED spots/lampen op 1 dimmer aansluit, zorg dan dat alle lampen hetzelfde zijn qua merk, type, kleur, wattage etc. Dit voorkomt tevens dat de ene lamp meer of minder dimt dan de ander.

Oplossing 3: Wat ook kan helpen is het plaatsen van een ‘ontstoringscondensator‘. Deze sluit je op dezelfde manier aan als een lamp en kan dus op dezelfde kroonsteen aangesloten worden als de lamp zelf. Dus 1 draadje van de condensator gaat samen bij het blauwe (nul) draad in het kroonsteentje en de andere gaat samen bij het zwarte (schakel) draad.

Oplossing 4: Als je toevallig in het bezit bent van een ID200W-MKII met de ‘max power’ functie, dan kan dat in veel gevallen het probleem oplossen.

Instellen van de ‘max power’ functie:

Draai de dimmer in een stand waar de lampen gaan knipperen en draai simpelweg de ‘max’ stelschroef hoger of lager, tot het knipperen verdwenen is. Herhaal dit wanneer nodig in verschillende dimstanden.

Vond je dit een nuttig artikel?

Ik hoor graag wat je mening is in de reacties hieronder. Zo kun je meehelpen met het schrijven van waardevolle artikelen.

Voel je vrij om dit artikel te delen op je social media, website of blog 🙂

Deel dit artikel via:

Bekijk ook:

2 gedachten over “Waarom is dimmen van LED verlichting zo moeilijk?”

    • Hoi Peter, waarschijnlijk is de dimmer dan bedoeld voor het dimmen van gloeilampen of halogeen. Deze hebben een hogere min en max wattage. Beste oplossing is een LED dimmer te gebruiken.

      Beantwoorden

Plaats een reactie